Carnaval in Limburg 2024 zit er weer aan te komen! Dit jaar vieren ze Vasteloavend (zoals dat in Limburg heet) officieel vanaf zondag 11 februari 2023 tot en met dinsdag 13 februari 2024. Ondanks dat Carnaval officieel maar drie dagen duurt, beginnen de meeste activiteiten al de dagen ervoor (en zelfs de weken ervoor).
In dit overzicht lees je alles over Vasteloavend in Limburg 2024. Het belangrijkste dat je moet weten is dat Carnaval in Limburg anders gevierd wordt dan in Brabant. Het begint al bij de naam, want in Limburg spreekt men vooral over ‘Vasteloavend’ en niet over Carnaval. Daarbij zijn de officiële carnavalskleuren van Limburg: rood, geel en groen. In Brabant heeft iedere stad eigen kleuren. Meer verschillen tussen beide provincies lees je verderop.
Inhoud artikel
- Datums carnaval 2024 in Limburg
- Programma Carnaval 2024 per stad
- Ontstaan van carnaval in Limburg
- Limburgse carnavalstradities
Datums carnaval in Limburg 2024
Ondanks dat Carnaval eigenlijk op zondag begint, kun je in de meeste Limburgse steden en dorpen al Carnaval vieren vanaf zaterdag 10 februari 2024. De festiviteiten duren daarbij tot en met dinsdag 12 februari 2024. Carnaval valt dit jaar ontzettend vroeg.
Goed om te weten: ieder Limburgs dorp en stad kent eigen tradities en evenementen tijdens Carnaval. Deze beginnen vaak ook al eerder. Zo wordt in de steden Valkenburg, Sittard en Vaals bijvoorbeeld op de donderdag voor Carnaval (dit jaar dus op 8 februari 2024) het ‘Auw Wieverbal’ (oude wijven bal) gevierd. Ook kent iedere stad een groot carnavalsevenement dat telkens veel carnavalsvierders trekt vanuit heel Limburg. Voorbeelden hiervan zijn de ‘Boètegewoeëne Boètezitting’ in Venlo, het Kanon van het Balkon in Sittard en de ‘Sjtasiefestasie’ in Roermond.
Start carnavalsseizoen op 11/11
Het ‘Carnavalsseizoen’ begint zelfs al op 11 november. De 11 is het ‘gekkengetal’ vandaar de 11/11. Op deze dag is er altijd een groot muziekevenement in Roermond (dat ook de ’11e van de 11e’ heet) waar nagenoeg alle Limburgse carnavalsartiesten optreden. Voor seizoen 2023/2024 is Vasteloavend dus al begonnen op 11 november 2023.
Tussen de 11e van de 11e en Carnaval zelf vinden traditioneel diverse evenementen plaats. Zo vind je in bepaalde steden/dorpen ‘heren- en vrouwenzittingen’. Dit is een feestmiddag/avond voor de mannen of vrouwen met optredens. Ook zijn er ‘proclamaties’, een feest waar Prins Carnaval onthult wordt.
Carnavalsvakantie 2024
De carnavalsvakantie in Limburg val (voorjaarsvakantie) 2024 is van 10 februari 2024 t/m 18 februari 2024. Deze vakantie geldt voor de hele ‘zuid-regio’, namelijk: Zeeland, Noord-Brabant en Limburg.
In de rest van Nederland is de ‘voorjaarsvakantie’ een week later, namelijk van: 17 februari 2024 t/m 25 februari 2024.
Programma Carnaval Limburg 2024
Tijdens Vasteloavend is er in de grote Limburgse steden van alles te doen. Sowieso organiseert iedere Limburgse stad een optocht. Ook vinden er tijdens Carnaval en de dagen ervoor veel evenementen plaats. Voor elke grote Limburgse stad hebben we een overzicht gemaakt van alle activiteiten en praktische informatie tijdens Carnaval. klik op de stad om er alles over te lezen:
- Venlo carnavalsprogramma 2024
- Weert carnavalsprogramma 2024
- Roermond carnavalsprogramma 2024
- Sittard carnavalsprogramma 2024
- Heerlen carnavalsprogramma 2024
- Kerkrade carnavalsprogramma 2024
- Maastricht carnavalsprogramma 2024
Ontstaan van Carnaval in Limburg
Carnaval is een feest dat met name in Brabant en Limburg gevierd wordt. De reden hiervoor is dat het om een katholiek feest gaat. Juist in de zuidelijke provincies van Nederland zijn de meest gelovige katholiek. Anno 2024 is het aantal gelovigen sterk verminderd, maar worden veel tradities wel in stand gehouden. Carnaval is hier een van.
Carnaval is het feest dat gevierd wordt voor het vasten. Op As-woensdag (de woensdag na Carnaval) begint namelijk een vastenperiode van 40 dagen voor de Katholieken. Dit is een tijd van ‘bezinning’ waarbij geacht wordt om sober te leven en geen vlees te eten. Deze vastenperiode duurt tot Pasen.
De manier waarop Carnaval gevierd wordt verschilt echter qua provincie, zo zijn er enkele typische Limburgse tradities die men in Brabant niet kent. Beste om te weten: in Limburg spreken ze over Vasteloavend (afgeleid van het woord ‘vasten avond’) en niet over Carnaval
Limburgse Carnavalstradities
Limburg kent enkele typische tradities tijdens Carnaval die in andere plekken niet gebruikelijk zijn. Het Limburgse Carnaval is gebaseerd op het ‘Rijnlands Carnaval’, dat ook in Duitse steden zoals Keulen gevierd wordt. Typisch aan dit Rijnlands Carnaval is dat de spot gedreven wordt met de huidige machthebbers. Dat zie je bijvoorbeeld vooral terug in de carnavalsoptochten waar vaak de spot wordt gedreven met de (lokale) politiek.
Het Rijnlands Carnaval vindt zijn oorsprong ook in het Venetiaans Carnaval (uit Venetië). Dit is met name te zien aan de uitgebreide en mooie kostuums die men draagt. Dit zie je in Limburg veel meer terug dan in Brabant waar men vaak verkleed gaat als een (bekend) personage, object of dier.
Enkele typische Limburgse carnavalstradities zijn:
Vasteloavendkleuren: rood, geel en groen
In Brabant heeft iedere stad (en veel dorpen) eigen ‘carnavalskleuren’. Zo zijn de kleuren van ’s Hertogenbosch (Oeteldonk) wit, geel en rood. In Limburg hebben ze echter maar een serie kleuren: rood, geel en groen. Je vindt deze kleuren terug als vlag maar ook veel carnavalskleding heeft deze kleuren.
Enige uitzondering hierop is Venlo. Daar hebben ze een eigen ‘Jocus-vlag’ met de kleuren: rood, geel en blauw. In deze vlag vind je ook de Jocus-haan terug. Jocus is de officiële carnavalsvereniging van Venlo.
Carnavalsoptocht en snoepgoed
De carnavalsoptocht is de meeste van jullie welbekend. Iedere Limburgse stad en dorp heeft een eigen optocht. Meestal zijn dat zelfs twee optochten: een kinderoptocht en een ‘grote optocht’. Tijdens de optocht komt een parade voorbij van: muziekcorpsen (fanfare, harmonie en schutterij) grote praalwagens, wandelgroepen die meestal een thema uitbeelden en ‘einzelgangers’ die alleen lopen. De deelnemers dragen meestal een bepaald thema uit. Dit kan een algemeen thema zijn maar ook een actueel (politiek) thema waarbij de spot gedreven wordt met de (lokale) politiek of machthebbers.
Snoepgoed uitdelen
Een typisch onderdeel van een optocht in Limburg is het uitdelen van snoepgoed, gebak, bloemen en kleine cadeautjes. Een traditie die in Brabant volstrekt onbekend is. Grote groepen, met name de grote ‘prinsenwagens’ gooien tijdens de optocht kilo’s snoepgoed uit. Uiteraard gaat het hier om verpakt snoepgoed. Ook deze traditie komt voort uit het Rijnlands Carnaval, waar je dit bijvoorbeeld terugziet in de optocht van Keulen.
Ook worden er verpakte ‘berlinerbollen’ en ‘strikken’ (poefelen) uitgedeeld. Poefelen/strikken is een typisch Limburgs gebak dat lijkt op een donut in de vorm van een strik. Bij grote optochten wordt soms ook klein speelgoed of bloemen (vaak tulpen of narcissen) uitgedeeld. Deze worden meestal gesponsord door lokale bedrijven.
Het snoepgoed is natuurlijk vooral bedoeld voor kinderen, die aan de kant van de weg met grote zakken zoveel mogelijk snoep willen verzamelen. Je moet er wel wat moeite voor doen: degene die het hardste en enthousiaste ‘Alaaf! Alaaf!’ roepen hebben de grootste kans om een handvol snoep toegeworpen te krijgen.
Typische Carnavalslekkernijen uit Limburg
Waar men in Brabant vooral aan de worstenbroodjes zit tijdens Carnaval genieten de Limburgers van andere lekkernijen, waaronder:
- Poefelen/Nonnevotten/Strikken: drie woorden voor dezelfde lekkernij. Een ‘poefel’ is het beste te vergelijken met een donut in de vorm van een strik. De smaak is zeer vergelijkbaar en ook de ‘poefel’ wordt gefrituurd en bestrooit met poedersuiker. Bij alle Limburgse bakkers kun je rond de Vasteloavend poefelen kopen. Overigens worden deze ook tijdens oud & nieuw veel in Limburg gegeten.
- Berlinerbollen. Naast de poefelen eet men in Limburg tijdens de Carnaval ook graag een berlinerbol, gevuld met abrikozen of kersten-jam. Het deeg is ook nagenoeg hetzelfde als die van de poefel. Enkel is deze rond en gevuld.
Naast bovenstaande typische Limburgse gerechten geniet men tijdens de Vasteloavend ook al te graag van alles dat vettig is en goed vult: worstenbroodjes, friet, snacks, borrelhapjes en natuurlijk veel bier!
Limburgse carnavalsmuziek
Wist je dat ze in Limburg compleet andere muziek met carnaval draaien dan in Brabant? In Limburg moet je absoluut niet aankomen met Nederlandse après-ski muziek of Brabantse carnavalskrakers. In Limburg hoor je tijdens Carnaval alleen maar Limburgse muziek! Alle liedjes zijn in het Limburgs gezongen met verschillende dialecten (iedere stad in Limburg heeft bijvoorbeeld een eigen dialect).
Limburgs Vastelaovesleedjes Konkoer (LVK)
Een zeer belangrijk onderdeel van de Limburgse carnavalsmuziek is het LVK. Dit is een liedjescompetitie die je wellicht het beste kunt vergelijken met een lokaal Eurovisie songfestival. Ieder Limburgs dorp en stad kan een muziekact opgeven om deel te nemen aan het LVK. In 2024 wordt alweer de 48e editie van dit bekende festival georganiseerd.
Door middel van halve finales en één grote finale wordt ieder jaar een winnend liedje gekozen. Dit liedje is dan meestal dé carnavalshit van het jaar en zal komende jaren nog vele malen gedraaid worden in de vele Limburgse kroegen en op straat tijdens Vasteloavend. Het LVK wordt ieder jaar ook uitgezonden door regionale omroep L1 (dit tijdens Carnaval ‘L11 Alaaf’ heet).
De finale van het LVK 2024 is op 26 januari 2024.
Carnavalskleding
Naast de muziek verschilt ook de carnavalskleding in Limburg. Waar ze in Brabant in sommige steden vrij strikte kleding dragen met Carnaval (zoals in Den Bosch), lopen de meeste rond in een algemeen carnavalskostuum in de vorm van een bekend karakter of dier.
In Limburg is men over het algemeen meer uitgedost en wordt er veel aandacht besteed aan het ‘canavalspekske’. Zo zie je vaak grote groepen (waaronder gezinnen) die allemaal dezelfde outfit dragen met feestelijke kleding vol met details en bijpassende hoeden en maskers. Veel kleding en accessoires wordt ook zelf gemaakt. Je kunt dit vergelijken met het Carnaval van Venetië.
Uiteraard bevestigen uitzonderingen de regel. Ook in Limburg kom je, zeker bij de jeugd, ook de meer gangbare kostuums tegen gebaseerd op een bepaald figuur. Ook kleding met de bekende rood-geel-groene carnavalskleuren zie je veel terug in de Limburgse straten tijdens Carnaval.
